Μια νέα στατιστική έρευνα του Rupert Bourne απ' το πανεπιστήμιο Anglia Ruskin στο Cambridge που δημοσιεύτηκε πριν λίγες μέρες στο British Journal of Ophthalmology έδειξε πως μειώθηκαν κατά ένα τεράστιο ποσοστό που φτάνει το 50% από το 1980 έως και σήμερα τα περιστατικά που οδήγησαν  σε τύφλωση στις αναπτυγμένες χώρες.

Η μείωση αυτή οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος στις νέες τεχνικές της οφθαλμολογίας που οδηγούν τόσο σε έγκαιρη διάγνωση μα και σε καλύτερη θεραπεία σε  ένα πλήθος από οφθαλμολογικές παθήσεις. Ο Rupert Bourne όμως σημειώνει πως η μείωση αυτή είναι αισθητά μικρότερη σε φτωχότερες περιοχές. 

Επίσης σημαντικό είναι πως το 2010 η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας ξεπέρασε τον καταρράκτη σαν την Νο1 αιτία τύφλωσης (ο καταρράκτης παρέμεινε 1ος στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης), ενώ τρίτη αιτία είναι παγκόσμια οι διαθλαστικές ανωμαλίες, τέταρτη το γλαύκωμα και πέμπτη η διαβητική αμφιβληστροπάθεια. 

Η έμφαση στα επόμενα χρόνια στην έρευνα πρόκειται να εστιαστεί σε νέες τεχνικές για την αντιμετώπιση της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας που ελπίζουμε να μειώσει ακόμη περισσότερο τα περιστατικά τύφλωσης όχι μόνο στις ανεπτυγμένες χώρες αλλά παγκοσμίως. 

  
        Φυσιολογική Όραση                            Όραση με Γλαύκωμα

Το γλαύκωμα είναι μια σοβαρή, χρόνια εξελικτική πάθηση του οπτικού νεύρου και των οπτικών ινών του ματιού, που οδηγεί σε μορφολογικές αλλοιώσεις στο οπτικό νεύρο και στο οπτικό πεδίο.

Είναι μια ύπουλη ασθένεια, γιατί δεν έχει συμπτώματα (με εξαίρεση κάποιους τύπους γλαυκώματος όπως το οξύ γλαύκωμα) και όταν εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα οι βλάβες είναι προχωρημένες και δυστυχώς μη αναστρέψιμες.

Ποιά άτομα κινδυνεύουν από το γλαύκωμα.

Κανείς δεν πρέπει να εφησυχάζει σε σχέση με το γλαύκωμα και τις συνέπειές του. Είναι πολύ σημαντικό για όλους, από παιδιά έως και ενήλικες να ελέγχουμε τα μάτια μας σχολαστικά, διότι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της απώλειας όρασης και της τύφλωσης λόγω του γλαυκώματος είναι η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή του. Υπάρχουν όμως κάποιες καταστάσεις συνδεδεμένες με αυτή την ασθένεια οι οποίες τείνουν να θέτουν αυτά τα άτομα σε μεγαλύτερο κίνδυνο.

Αυτό μπορεί να σας αφορά εάν:
• είστε άνω των 40 ετών και δεν εξετάζετε τα μάτια σας τακτικά
κάποιος από την οικογένειά σας έχει ιστορικό γλαυκώματος
• έχετε πολύ υψηλή ενδοφθάλμια πίεση
• έχετε διαβήτη, μυωπία, υψηλή αρτηριακή πίεση, ή χρησιμοποιείτε κορτιζόνη
• έχετε πρωινούς πονοκεφάλους
• περιοδικά η όρασή σας γίνεται θολή
• βλέπετε φωτοστέφανα σαν γύρω από τα φώτα τη νύχτα
• έχετε πόνο γύρω από τα μάτια μετά από παρακολούθηση της τηλεόρασης ή βγαίνοντας από ένα σκοτεινό θέατρο.

Αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση (>21mmHg) δεν σημαίνει απο μόνη της γλαύκωμα, όπως χαμηλή ενδοφθάλμια πίεση (<21mmHg) δεν αποκλείει το γλαύκωμα (γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης).

Μάθετε περισσότερες πληροφορίες για το Γλαύκωμα.

Τι είναι η δακρύρροια;

Σε ορισμένα άτομα, τα δάκρυα λιμνάζουν στο μάτι είτε λόγω υπερβολικής παραγωγής είτε λόγω κακής αποχέτευσής τους. Η περίσσεια των δακρύων έχει ως αποτέλεσμα να φαίνεται το μάτι υγρό, να συγκεντρώνεται το δάκρυ κατά μήκος του κάτω βλεφαρικού χείλους και τέλος από εκεί να πέφτει στο μάγουλο. Η κατάσταση αυτή αποτελεί τη δακρύρροια.

Πως παράγονται και πως αποχετεύονται τα δάκρυα;

Mικροί αδένες, οι οποίοι βρίσκονται στον επιφανειακό ιστό τόσο του λευκού του ματιού (δηλαδή του σκληρού χιτώνα) όσο και αυτού που επιστρώνει τα βλέφαρα εσωτερικά, παράγουν συνεχώς μια μικρή ποσότητα δακρύων έτσι ώστε να διατηρείται ο βολβός υγιής και ταυτόχρονα να "λιπαίνεται", διευκολύνοντας έτσι την κίνησή του. ΄Ενας μεγαλύτερος αδένας, ο δακρυϊκός, που βρίσκεται κάτω από το άνω βλέφαρο απαντά σε συγκινησιακές καταστάσεις ή σε ερεθισμό του ματιού παράγοντας έτσι μεγαλύτερες ποσότητες δακρύων.

Tα δάκρυα, αφού κατανεμηθούν στην επιφάνεια του βολβού, εισέρχονται από ένα μικρό άνοιγμα που υπάρχει σε κάθε βλέφαρο (το δακρυϊκό σημείο) και αποχετεύονται μέσω ενός μικρού σωληναρίου (το δακρυϊκό σωληνάριο) στον δακρυϊκό ασκό και κατόπιν με το ρινοδακρυικό πόρο μεταφέρονται στη μύτη. Αυτό εξηγεί γιατί "τρέχει" η μύτη μας όταν κλαίμε, αφού η περίσσεια των δακρύων φθάνει στη μύτη μέσω της φυσιολογικής αποχετευτικής οδού.

Ποια είναι τα αίτια που μπορούν να οδηγήσουν σε δακρύρροια;

Η υπερχείλιση των δακρύων μπορεί να προκληθεί όταν τραύματα, συγγενείς διαμαρτίες και μολύνσεις, ιδίως του δακρυικού ασκού, εμποδίζουν την απαγωγή των δακρύων στο δακρυικό σημείο, το σωληνάριο, τον δακρυικό ασκό ή το ρινοδακρυικό πόρο.
Επίσης, φλεγμονές του οφθαλμού, παθήσεις των βλεφάρων, βλεφαρίδες που στρέφονται προς τον κερατοειδή, έκθεση σε δυνατό αέρα, το γλαύκωμα, ορισμένα φάρμακα ή ακόμα και η κόπωση των ματιών μπορεί να επιφέρουν υπερβολική έκκριση δακρύων.
Όμως, υπερβολική έκκριση δακρύων δεν σημαίνει πάντα παραγωγή δακρύων πολύ μεγαλύτερη από τη φυσιολογική ή απόφραξη του παροχετευτικού συστήματος. Πολλές φορές άτομα με ξηροφθαλμία παραπονούνται για δακρύρροια. Αυτό συμβαίνει γιατί η ποσότητα των δακρύων που εκκρίνεται είναι πολύ μικρή, ώστε να υγραίνεται το μάτι επαρκώς, και συχνά ο μεγάλος δακρυικός αδένας αντιδρά με την παραγωγή πρόσθετων δακρύων που προκαλούν επεισόδια υπερχείλισης, παρόλο που το βασικό πρόβλημα είναι η παραγωγή λίγων δακρύων ή και η ξηροφθαλμία.

Αυξημένη παραγωγή δακρύων μπορεί να οφείλεται σε:

Συγκίνηση
Ξηροί οφθαλμοί
Φυσικά ερεθίσματα (αέρα, καπνό, αναθυμιάσεις)
Μολύνσεις & αλλεργικές αντιδράσεις
Επιφανειακά ξένα σώματα
Γλαύκωμα

Κακή αποχέτευση δακρύων μπορεί να οφείλεται σε:

Ανωμαλίες στη θέση του βλεφάρου ή του δακρυικού σημείου
Ελαττωματικό βλεφαρισμό
Μολύνσεις
Τραύματα του κόγχου (κάταγμα, διατομή)
Συγγενείς ανωμαλίες
Επιπλοκές εγκαυμάτων ή ακτινοθεραπείας

Πως προσδιορίζεται η αιτία υπερβολικής δακρύρροιας;

Προκειμένου να επισημανθεί ποιος από τους παράγοντες που αναφέρονται προκαλεί την υπερβολική έκκριση δακρύων, ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο. Μπορεί ο οφθαλμίατρος να προσπαθήσει να διοχετεύσει υγρό μέσω του αποχετευτικού συστήματος προς τη μύτη ή να πραγματοποιήσει άλλες εξετάσεις όπως είναι η μέτρηση παραγωγής των δακρύων ή η συλλογή δακρύων από τη μύτη.

Πώς θεραπεύεται η υπερβολική δακρύρροια;

Η θεραπεία πάντα εξαρτάται από την εξακρίβωση της αιτίας που προκαλεί τη δακρύρροια (αιτιολογική θεραπεία). Έτσι, αν αυτή προκαλείται από βλεφαρίδα που στρέφεται προς τον κερατοειδή, θα πρέπει να αφαιρεθεί. Αν το πρόβλημα είναι η ξηρότητα, τότε γίνεται θεραπεία αποκατάστασης με τεχνητά δάκρυα ή και φραγή των δακρυϊκών σημείων με ειδικά πώματα, εμποδίζοντας έτσι την αποχέτευση των φυσικών και τεχνητών δακρύων από τα μάτια (προσωρινά με απορροφήσιμα πώματα κολλαγόνου ή μόνιμα με πώματα σιλικόνης).

Αν έχει αποφραχθεί το αποχετευτικό σύστημα γίνεται προσπάθεια διάνοιξης ή παράκαμψης της φυσιολογικής οδού. Έτσι, όταν υπάρχει μια απλή στένωση του δακρυικού αποχετευτικού συστήματος, σύγχρονες ατραυματκές τεχνικές μικροχειρουργικής διάνοιξης με χρήση κατάλληλου εξοπλισμού και ειδικών δακρυικών σωληναρίων προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια και αποτρέπουν την πλήρη απόφραξη του συστήματος.

Σε περιπτώσεις που υπάρχει πλήρης απόφραξη, η στάση των δακρύων μέσα σε ένα κλειστό σύστημα, επιτρέπει την ανάπτυξη μικροβίων και οδηγεί σε φλεγμονή (δακρυοκυστίτιδα). Οι λοιμώξεις αυτές όχι μόνο επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, αλλά απαιτούν πολύ προσεκτική παρακολούθηση και κατάλληλη θεραπεία προκειμένου να μην θέσουν σε κίνδυνο την όραση ή τη γενικότερη υγεία των ασθενών. Ασθενείς με καταρράκτη και αποφραγμένους δακρυικούς πόρους χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή γιατί η επέμβαση του καταρράκτη, ακόμα και με τις πλέον σύγχρονες τεχνικές, αν γίνει προτού αντιμετωπισθεί ο αποφραγμένος δακρυικός πόρος, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή μόλυνση στο εσωτερικό του ματιού με αποτέλεσμα σοβαρή επίπτωση στην όραση.

Ασθενείς με χρόνια συστηματικά νοσήματα που επηρεάζουν την άμυνα του οργανισμού, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή ανοσοκατασταλμένα άτομα πρέπει να αντιμετωπίζονται έγκαιρα γιατί κινδυνεύουν ακόμα περισσότερο από επέκταση της μόλυνσης στους γειτονικούς ιστούς.


Η σύγχρονη τεχνολογία με χρήση ενδοσκοπικών συστημάτων και μοντέρνων μικροχειρουργικών τεχνικών σε συνδυασμό με την εξειδίκευση του γιατρού, την εμπειρία του και την σωστή εκτίμηση προσφέρουν θεαματικά αποτελέσματα.

Θυμηθείτε: Ο οφθαλμίατρός σας είναι πάντα η καλύτερη πηγή που θα σας δώσει υπεύθυνες απαντήσεις πάνω σε θέματα που αφορούν την υγεία των ματιών σας. Σε καμμιά περίπτωση, η πληροφόρηση που θα πάρετε από την ιστοσελίδα μας δεν έχει σκοπό να τον υποκαταστήσει. Απευθυνθείτε σε αυτόν για ολοκληρωμένη πληροφόρηση.